- Centralny Zespół ds. organizacji i zakresu działania MSW pod kierownictwem podsekretarza stanu gen. bryg. Zbigniewa Pudysza;
- Zespół ds. Organizacji Policji pod przewodnictwem komendanta głównego MO gen. dyw. Zenona Trzcińskiego;
- Zespół ds. Organizacji UOP pod przewodnictwem I zastępcy ministra gen. dyw. Henryka Dankowskiego;
- Zespół ds. Podziału Służby Zabezpieczenia Operacyjnego pod kierownictwem szefa tej służby gen. bryg. Stefana Stochaja;
- Zespół ds. Podziału Służby Zabezpieczenia Materiałowego pod kierownictwem szefa tej służby gen. bryg. Stanisława Koniecznego;
- Zespół ds. Podziału Departamentu Finansów pod przewodnictwem dyrektora tego departamentu płk. Jarosława Lewiaka.
Zespoły te do 16
lutego miały przedstawić propozycje dotyczące nowej struktury organizacyjnej
oraz ustalić przedmiotowe zakresy działania. Premier Mazowiecki 7 marca
mianował na stanowisko wiceministra spraw wewnętrznych Krzysztofa Kozłowskiego,
senatora OKP, dotychczasowego redaktora „Tygodnika Powszechnego”, co miało
symboliczny wymiar. Po długich dyskusjach sejm ostatecznie przyjął 6 kwietnia
1990 r. pakiet trzech ustaw: o policji, o urzędzie ministra spraw wewnętrznych oraz
o UOP. Ta ostatnia w art. 129 zawierała zapis, że „z chwilą utworzenia Urzędu Ochrony Państwa Służba Bezpieczeństwa
zostaje rozwiązana”. Ustawy weszły w życie 6 maja 1990 r., a 10 maja
premier powołał na stanowisko szefa UOP Krzysztofa Kozłowskiego, którego zastępcą
został Andrzej Milczanowski. Jednocześnie pierwszym szefem policji został Leszek
Lamparski, dotychczasowy szef Służby Kadr i Szkolenia MSW, wcześniej komendant
wojewódzki MO w Wałbrzychu. Doszło więc do paradoksalnej sytuacji – ministrem
nadal pozostawał Czesław Kiszczak, wiceministrami byli wciąż gen. Henryk
Dankowski i gen. bryg. Zbigniew Pudysz oraz Krzysztof Kozłowski organizujący
jednocześnie nowe służby.
Zarządzeniem
nr 043/90 z 10 maja 1990 r. minister spraw wewnętrznych nakazał zaprzestanie
działalności SB, z wyjątkiem operacji wywiadowczych i kontrwywiadowczych „mających istotne znaczenie dla
bezpieczeństwa państwa oraz działań wobec osób podejrzanych o szpiegostwo lub
dokonanie zamachu terrorystycznego”. Również zadania realizowane przez Biuro
Szyfrów miały pozostać niezmienione do czasu zorganizowania UOP. W praktyce do
końca lipca funkcjonariusze SB przychodzili do pracy, ale nie mieli wyznaczonych
zajęć i czekali na rozwój sytuacji. W niektórych województwach nowo mianowani komendanci
wojewódzcy policji zaangażowali część z nich do pomocy w pionie paszportów, przeżywającym
wówczas oblężenie, jednak zdecydowana większość odchodziła na emerytury lub
czekała na weryfikację, której wymóg został zawarty w ustawie o UOP. W
wykonaniu delegacji ustawowej Rada Ministrów 21 maja 1990 r. przyjęła uchwałę nr
69 „w sprawie trybu i warunków
przyjmowania byłych funkcjonariuszy SB do służby w Urzędzie Ochrony Państwa i
innych jednostkach organizacyjnych podległych ministrowi spraw wewnętrznych
oraz zatrudniania ich w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych”. Uchwała
powoływała Centralną Komisję
Kwalifikacyjną, której przewodniczącym został Krzysztof Kozłowski, Komisję
Kwalifikacyjną ds. Kadr Centralnych oraz wojewódzkie komisje kwalifikacyjne. Komisje
kwalifikacyjne zostały powołane 10 lipca 1990 r. na mocy decyzji przewodniczącego
CKK i działały do 18 września tego roku, kiedy prace zakończyła CKK, która pełniła
funkcję odwoławczą. Przewodniczącymi komisji wojewódzkich zostały osoby cieszące
się zaufaniem miejscowych środowisk solidarnościowych, a w ich składzie byli komendanci
wojewódzcy policji jako przedstawiciele komendanta głównego policji, przedstawiciele
szefa UOP (w części komisji funkcje te łączył komendant wojewódzki policji),
przedstawiciele związku zawodowego funkcjonariuszy policji, posłowie i
senatorowie OKP. Łącznie w postępowaniu kwalifikacyjnym udział wzięło około
tysiąca posłów i ponad czterdziestu senatorów.
Do 31 lipca, kiedy zakończyło
się postępowanie przed komisjami wojewódzkimi, weryfikacji poddały się 14 034
osoby, spośród których komisje pozytywnie zaopiniowały 8658 (61,7 proc.). Z
grupy zaopiniowanych negatywnie 5376 osób do CKK odwołało się 4771 (ok. 89
proc.), z nich CKK zaopiniowała pozytywnie 1781 (37,3 proc.), uchylając decyzje
komisji wojewódzkich, wobec 2990 osób zaś podtrzymała negatywne decyzje tych
komisji. W sumie spośród wszystkich osób, które poddały się weryfikacji, pozytywnie
zaopiniowano 10 439, natomiast 3595 negatywnie. Przeprowadzonej jednocześnie weryfikacji
w policji nie przeszło 3028 funkcjonariuszy. Zdecydowana większość tych, którzy
weryfikację przeszli pozytywnie, z dniem 1 sierpnia 1990 r. została funkcjonariuszami
UOP (ponad 5 tys. funkcjonariuszy) lub policji.
Równolegle do przeprowadzanej
weryfikacji następowały zmiany w kierownictwie MSW. 7 lipca 1990 r. ze stanowiska odszedł minister gen. broni Czesław
Kiszczak, a jego następcą został Krzysztof Kozłowski. Dzień wcześniej zostali
odwołani dwaj ostatni wiceministrowie ze „starego MSW”: gen. Henryk Dankowski,
I zastępca ministra, oraz gen. bryg. Zbigniew Pudysz. Krzysztofa Kozłowskiego
natomiast na stanowisku szefa UOP zastąpił Andrzej Milczanowski.
Źródło i opracowanie:
Instytut Pamięci Narodowej "Aparat bezpieczeństwa
w Polsce. Kadra kierownicza, tom III, 1975–1990" Warszawa 2008
Wykres: opracowanie własne
0 komentarze:
Prześlij komentarz